Soms vraag ik wel eens af of het de taak van een bibliotheek is om het aangeschafte materiaal zelf te catalogiseren.Onderstaande gedachtenexercitie werd in gang gezet door een artikeltje van Alan Danskin, "Tomorrow Never Knows": the end of cataloguing? in: IFLA Journal 33(3): 205-209.
Natuurlijk, als meerdere bibliotheken gebruik maken van een gemeenschappelijke catalogus dan valt er al veel te delen en dus te besparen. Maar bijzondere bibliotheken profiteren daar natuurlijk veel minder van.
Bovendien doemt binnen afzienbare tijd het probleem op dat het moeilijk zal worden om nog vakbekwame catalogisanten te vinden. Als bibliotheken zelf willen of moeten blijven catalogiseren dan moeten die bibliotheken ook bereid zijn aan (bij)scholing te doen. Dat kost geld.
Er zit maar een ding op: titelbeschrijvingen inkopen. Ook dat kost geld. Maar het biedt natuurlijk ook ruimte in de vorm van besparingen in de personele sfeer. En de vraag is natuurlijk vervolgens waar de bibliotheek dan gaat winkelen?
Bij de bron zou ik willen voorstellen.
Waarom kunnen boeken en tijdschriften niet worden uitgerust met een RFID chip door de uitgever -tegen een geringe meerprijs- met daarop de titelbeschrijving van het werk in bijvoorbeeld MARC? Even scannen en hup de titel staat in MARC op je scherm. En als dat noodzakelijk is, valt dat natuurlijk te converteren naar welke opmaak dan ook. Of rechtstreeks in een database in te lezen.
Bibliotheken kunnen zich dan meer en meer richten op het werk waar zij goed in zijn, de onderwerpsontsluiting, de verrijking. Ik kan mij nog wel voorstellen dat de auteur van het desbetreffende werk zijn onderwerpsontsluiting meelevert op die RFIDchip. Die kan vervolgens door professionele bibliotheekmedewerkers, gebruikers en goed doorwrochte, slimme software worden aangevuld en gerubriceerd.
De aldus samengebrachte informatie, titelbeschrijving en onderwerpsontsluiting, moet natuurlijk ook nog worden aangeboden. En dan op een zodanig manier dat gebruikers eenvoudig, snel en op een intuitieve manier hun zoekresultaat kunnen verkrijgen. Met allerhande verwijzingen naar relevante auteurs, relevante literatuur, informatie over de beschikbaarheid, eventuele kosten en dergelijke zaken meer, ook buiten de eigen instelling. Bibliotheken spelen hier een belangrijke rol, want alleen zij kunnen samenbrengen zonder enige beperking of sturing. In de bibliotheek spelen immers geen zakelijke belangen, bij producenten en handelaren van de 'bibliotheekartikelen' wel.
Kortom: bibliotheken moeten zich meer toeleggen op gespecialiseerde, voortdurend in beweging zijnde kennis en kunde en minder investeren in het zelf catalogiseren, hetgeen in feite werk van algemene aard is, want volgens strikte, nauwelijk veranderende regels.
3 opmerkingen:
Waarom MARC. We zijn ondertussen wel toe aan XML records?
In mijn praktijk kopieer ik info uit amazon of een andere makkelijk voor handen zijnde bron.
Fluitje van een cent.
Het probleem zit hem in de inhoudelijke ontsluiting: dat kost me echt veel meer tijd... en hoofdbrekens ;-)
Ik vergeet wel eens dat titelbeschrijven nog zo vaak handmatig gebeurt. Het is een belangrijke taak maar het is inderdaad onbegrijpelijk dat het nog zo vaak decentraal moet gebeuren.
Niet van deze tijd zou je denken.
Een reactie posten