De bibliotheek moet tekst leveren, al dan niet in e-vorm, maar verder heeft de gebruiker er eigenlijk niets te zoeken. Een gemeenschap vorm je elders, niet in een bibliotheekcontextIn feite is dit citaat niets anders dan een van mijn conclusies na het lezen van het rapport van C. de Rosa et al., Sharing, privacy and trust in our networked world : a report to the OCLC membership. Dublin, OH, OCLC, 2007.
In het commentaar merkte Wow!ter op:
Maar waarom lukt het dan wel op LibraryThing? Wat doet LT goed, wat bibliotheken hebben nagelaten?Ik heb een tijdje zitten broeden op die opmerking. Ik vind eigenlijk dat je LT en een 'gewone' bibliotheek niet met elkaar kunt vergelijken. Het zijn wezenlijk verschillende begrippen. LT is geen bibliotheek, het is een catalogus met allerlei handige en minder handige toeters en bellen en niet meer dan dat. In tegenstelling tot gewone bibliotheken wordt er niet aangeschaft, wordt er niet uitgeleend, is er geen gebouw dat moet worden onderhouden en is er geen bibliotheekpersoneel.
Een bibliotheek wordt geacht de (e-)boeken- en (e-)tijdschriftencollectie in eigen bezit ter beschikking te stellen middels een fraai ingerichte etalage, met prachtige zoekmiddelen, met duidelijke en klantvriendelijke instructies en voor de eigen doelgroep. En met name dat laatste is van wezenlijk belang, de eigen doelgroep.
LT heeft een doelgroep, een zeer ruim op te vatten doelgroep, dat wel: "de boekenbezitter", wereldwijd. Veel bibliotheken hebben doelgroepen die een regionaal karakter hebben (provinciale bibliotheken, bijvoorbeeld). Andere richten zich meer op een onderwerp, bijvoorbeeld het internationale recht (de bibliotheek van het Vredespaleis bijvoorbeeld) en proberen wereldwijd te opereren. Weer andere richten zich op een deel van de bevolking, studenten en wetenschappers.
Bibliotheken moeten, om te kunnen blijven bestaan, zich profileren, maar dan wel voor een doelgroep die steeds kleiner wordt, als je het rapport van De Rosa mag geloven. Bibliotheken leggen zich zich daar terecht niet bij neer. Voor iedere bibliotheek is de profileerslag wel anders. Als men heeft besloten dat 'gaming in de bibliotheek' moet leiden tot meer gebruikers dan mag dat gelden voor openbare bibliotheken, ik zie dat niet gebeuren in de meeste bijzondere bibliotheken. Participatie van de gebruiker in bibliotheekprocessen, bijvoorbeeld in toegespitste onderwerpsontsluiting? Ik zie dat eerder gebeuren in bijzondere bibliotheken dan in openbare bibliotheken. Iedere bibliotheek moet zijn eigen weg zien te vinden, maar je moet natuurlijk wel voortdurend over de schutting blijven kijken.
LT appelleert vooral aan de nieuwsgierigheid van de ene boekenbezitter naar de andere boekenbezitter. Wie heeft mijn boeken ook in huis? Wie is er nog meer geïnteresseerd in de "Boerenoorlogen"? Secundair is de vraag welke literatuur er bestaat op een bepaald terrein. Ik weet wel dat je LT ook daarvoor kunt gebruiken, maar ik zet vraagtekens bij het belang daarvan binnen de context van LT.
In bijzondere bibliotheken wordt vooral gedacht aan wat. Wat is er op een bepaald (onderzoeks)terrein al verschenen? Wat moet ik doen om een bepaalde publicatie in handen te krijgen (met name de e-publicaties)? Pech voor de bibliotheken, want 'wat'vragen zijn ook heel goed te stellen aan Google. En "wie" krijg je dan gewoon cadeau!
Is de rol van bibliotheken dan toch uitgespeeld? Nee natuurlijk, want je moet je serieus afvragen of de conclusie dat de doelgroep steeds kleiner wordt wel juist is. Zie bijvoorbeeld het rapport Information searches that solves problems : How people use the internet, libraries, and government agencies when they need help, December 30, 2007, waaruit duidelijk andere conclusies getrokken kunnen worden over bibliotheekgebruik (zie trouwens ook Rapport creëert buzz van Moqub).
En in bibliotheken realiseert men zich steeds meer dat het "wereldwijde appeal van Librarything" ook heel goed te gebruiken is in de eigen omgeving. Steeds meer applicaties zie je verschijnen waarmee bibliotheekgebruikers in bibliotheken gemeenschappen kunnen creëeren rondom een onderwerp of een opdracht, zeg maar de 'eigen plank gedachte', maar dan geworteld in de collectie van de bibliotheek. Steeds meer krenten uit de LTpap worden in de eigen pap gestrooid.
Kortom, als bibliotheken WEB 2.0 middelen creëeren om hun eigen collectie in een wereldwijd verband aan te bieden en tegelijkertijd een WEB 2.0 inspanning doen om het relevante werldwijde aanbod mee te nemen in het eigen aanbod, dan komen we er wel.
3 opmerkingen:
Ik denk dat we het een heel eind met elkaar eens. Ik zie die opmerking ook vooral als krenten uit de LT pap halen. Maar vooral ook serieus nemen. Waarom zouden we het niet faciliteren dat mensen de catalogus records van door hun gelezen boeken naar librarything kunnen exporteren. Of wanneer de bibliotheek het niet heeft via aangesloten LT collecties het boek bij de overbuurvrouw misschien wel kunnen lenen. Dat creeren we netwerken met toegevoegde waarde. Ik geef toe meer voor OB dan SB. Nu ik dit schrijf zie ik trouwens wel een mogelijkheid voor WB's. Wat dacht je van al die persoonlijke collecties op de plank bij onderzoekers en docenten?
Ik geloof ook in essentiële verschillen tussen wetenschappelijke en openbare bibliotheken maar ook tussen verschillende soorten gebruikers, tussen stilteruimtes en e-zones, enz.
Wat ik nu zo knap vind aan LT is dat die een aantal elementen uit verschillende werelden weten te verenigen. Leuk kan goed bestaan naast serieus, als het leuke maar niet doorslaat naar kermis en plat.
LT is leuk, maar bovenal erg makkelijk. Dat komt vooral omdat je niet veel hoeft te doen om te ordenen, plaatjes toe te voegen enz. Je voelt je er op je gemak en je mag bijna overal aankomen.
En dat past goed in het tijdsbeeld van nu denk ik.
Gaming in de een studiezaal is niet zo gepast maar toepassingen binnen een universiteitsbibliotheek dan weer wel.
Er zijn misschien wel evenveel raakvlakken als verschillen. Dat kun je ook nog doortrekken naar musea en archieven.
Ik vind wel dat 'leuk' te vaak wordt vergeten op te veel plaatsen.
Leuk staat niet gelijk aan plat. Leuk sluit aan op wat mensen bevalt.
Misschien moet je als bibliotheek wel meer verrassen. Dus niet alleen leuk, maar ook: "he, hebben ze dan ook?" of "kunnen ze dat ook?" of " da's nou toevallig, ze hebben nog meer!".
Een reactie posten